Thiên Phú
Mới đây, cây bút Michael Cox của tờ The Athletic đã đưa ra quan điểm về vụ việc Tottenham sa thải HLV Ange Postecoglou. Nhà báo này cho rằng đây là một quyết định chính xác đến từ Daniel Levy.
Có hai giai đoạn riêng biệt trong nhiệm kỳ của một HLV. Một là giai đoạn áp dụng “cá tính” và hai là giai đoạn áp dụng “triết lý” của mình lên đội bóng. Cái đầu tiên là một cơn bùng nổ ngắn hạn, còn cái thứ hai là một hành trình dài đầy mệt mỏi.
Nhiệm kỳ của Ange Postecoglou tại Tottenham Hotspur lại khá đặc biệt. Ông được đánh giá gần như hoàn toàn dựa trên khía cạnh thứ hai, một HLV thiên về kỹ thuật và chiến thuật, và dường như hành trình chinh phục vinh quang của Tottenham phụ thuộc hoàn toàn vào việc hiểu và hoàn thiện "Ange-ball".
Thế nhưng, thực chất Postecoglou lại là kiểu đầu tiên, không chỉ một, mà là hai lần. Ông mang đến cú hích tinh thần đầy mạnh mẽ đầu mùa giải 2023-24 khi vừa nhậm chức, và ông cũng giúp Tottenham vượt qua chặng cuối mùa giải 2024-25 để giành vé dự Europa League.
Phần đầu và cuối thì vậy, còn ở giữa ? Phần đó thì kém thuyết phục hơn rất nhiều.
Không thể quên rằng Postecoglou tiếp quản Tottenham trong một hoàn cảnh cực kỳ khó khăn. Việc bán Harry Kane có thể xem là mất mát lớn nhất mà một CLB từng phải chịu trong kỷ nguyên Premier League. Kane là biểu tượng của đội bóng, là chân sút vĩ đại nhất lịch sử CLB. Mùa giải 2023-24 dường như sẽ tràn ngập những câu than vãn kiểu: “Nếu Kane còn ở đây thì chắc hẳn Tottenham đã ghi bàn rồi…”
Nhưng điều đó đã không xảy ra, phần lớn là nhờ vào Postecoglou. Ông mang đến luồng gió mới, sự tích cực đến từ chính con người ông chứ không chỉ chiến thuật. Ông là mẫu HLV truyền cảm hứng kiểu cổ điển, có khí chất, nói chuyện đầy thuyết phục. Ông trả lời báo chí một cách tự tin, dứt khoát. Ông tin vào điều mình nói, dù điều đó có là gì đi nữa thì cũng không quá quan trọng, bởi ông có niềm tin mãnh liệt vào bản thân.
Dưới sự thăng hoa của James Maddison, Tottenham đã có lúc trông như ứng viên vô địch Premier League 2023/24 với lối đá cực kỳ quyết liệt. Họ dẫn đầu bảng trước trận đấu đầy kịch tính với Chelsea, nơi mà Spurs kiên quyết giữ lối đá dâng cao dù chỉ còn 9 người, để rồi thua 1-4. Sau đó là chuỗi 5 trận chỉ giành được 1 điểm, rồi cuối mùa họ tụt xuống vị trí thứ 5. Nhiều người vẫn bảo vệ triết lý của Postecoglou, phần lớn vì cách mà ông giải thích cho kết quả của mình quá thuyết phục.
Mỉa mai thay, dù lối chơi của Tottenham dưới thời Postecoglou cực kỳ nhất quán, thì đội hình ra sân lại hoàn toàn không. Không cầu thủ nào đá chính quá 28 trận trong tổng số 38 trận của mùa giải. Một phần do Tottenham tập trung cho Europa League, một phần do chấn thương, điều mà các HLV thường được thông cảm.
Tuy nhiên, cũng có nghi vấn chính phong cách của Postecoglou gây ra điều đó.Lối chơi cường độ cao đòi hỏi thể lực rất lớn.Bản thân ông cũng thừa nhận mình đã sai khi vội vàng sử dụng cầu thủ vừa trở lại sau loạt trận quốc tế đầu mùa.
Postecoglou xứng đáng được ghi nhận vì dám thừa nhận sai lầm, trong một thế giới mà HLV thường đổ lỗi cho mọi thứ trừ chính mình. Nhưng đồng thời, thể trạng cầu thủ là yếu tố sống còn trong bóng đá đỉnh cao, và điều này cho thấy kinh nghiệm làm việc ở môi trường top đầu của Postecoglou còn hạn chế, khi ông chỉ dẫn dắt ở những môi trường như Scotland, Úc hay Nhật Bản.
Tất nhiên, cần dành sự tôn trọng lớn cho những HLV đi lên từ các giải đấu nhỏ, thay vì được “rơi từ trên trời xuống” nhờ danh tiếng thời còn thi đấu. Nhưng câu hỏi là: phương pháp của ông có thực sự hiệu quả ở Premier League ? Sau hai mùa giải, vẫn rất khó để kết luận. Dù có chia sức cho Europa League, thì việc kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 17 là một thất bại nặng nề, gần như chắc chắn là kết quả tệ nhất mà một HLV trọn mùa có được trong kỷ nguyên Premier League.
Phong cách bóng đá của Postecoglou thường được gọi là “dũng cảm”, điều đó đúng, vì nó đòi hỏi sự gan dạ cả về kỹ năng lẫn tinh thần của các cầu thủ. Nhưng việc huấn luyện như vậy có thực sự “dũng cảm” không? Bởi khi kết quả không như ý, HLV luôn có thể nói rằng “đội chơi hay”, hoặc “đó là một phần của kế hoạch dài hạn”. Lúc nào cũng có một lý do để che lấp thất bại.
Thực tế, có lẽ “dũng cảm” thật sự là khi dám làm HLV theo kiểu chỉ chú trọng kết quả, nơi không có chỗ để trốn tránh.
Và đó chính là khía cạnh thứ hai trong vai trò ngắn hạn. Ở đấu trường châu Âu, Postecoglou từ bỏ phần nào triết lý và chơi bóng thực dụng. Chiến thắng trước Eintracht Frankfurt là màn tử thủ điển hình, gợi nhớ Chelsea năm 2011-12. Trận chung kết gặp Manchester United cũng là do tình thế, tuy thiếu sáng tạo ở tuyến giữa và dẫn trước trong phần lớn thời gian, nhưng Tottenham đã phòng ngự vòng cấm rất tốt, dù gần như không tạo ra cơ hội rõ rệt nào.
Sau trận chung kết, Postecoglou vẫn nói về triết lý dài hạn: “Tôi không cảm thấy mình đã hoàn thành công việc ở đây. Chúng tôi vẫn đang xây dựng đội bóng này.”
Nhưng xây dựng hướng tới điều gì ? Thật khó để hình dung một mùa giải nữa dưới thời Postecoglou sẽ ra sao. Có lẽ ông là nhà tư tưởng cứng đầu nhất Premier League từng chứng kiến: thất bại với lối đá “của mình”, nhưng lại thành công vang dội khi đá theo cách hoàn toàn trái ngược.Những gì ông làm được xứng đáng được tôn trọng.Nhưng gần như không có lý do hợp lý nào để tiếp tục giữ ông lại.
Trong cuộc sống, khi điều gì đó bắt đầu tốt và kết thúc rực rỡ, chúng ta thường bỏ qua phần giữa gây thất vọng: như thời gian của Xabi Alonso ở Liverpool, các mùa của loạt phim Alan Partridge, khi ăn một cây kem Cornetto, hay sự nghiệp âm nhạc của David Bowie. Postecoglou đã mang lại niềm tin cho Tottenham, nhưng Tottenham đã đúng khi không đặt niềm tin vào ông như một giải pháp lâu dài.
Thiên Phú
